‘Spelers die alleen maar kijken naar het scorebord, zien niet wat er op het veld gebeurt.’ Het is Rik De Wulfs manier om te zeggen dat organisaties best winstgedreven mogen en moeten zijn, maar dat ze de bezieling op de werkvloer niet uit het oog mogen verliezen.

‘Soulmade. Bezieling op het werk’. Zo klinkt de titel van het boek dat organisatieadviseur en coach Rik De Wulf. In zijn boek beschrijft hij bezieling als de nieuwe maatstaf voor succesvolle bedrijven.

“Wie denkt aan bedrijven en succes, denkt aan omzet en resultaat. Maar succes kan ook iets anders betekenen: de kunst om datgene wat je drijft en je bezielt en datgene waar je mee bezig bent – je werk – op één lijn te krijgen. Ik stel het leven graag voor als een proces op twee sporen: een binnen- en een buitenspoor. Vanbinnen vind je je waarden, talenten en aspiraties. Vanbuiten je job, opleidingen en de mensen die je omringen. Breng die twee samen en er ontstaat een gedrevenheid die veel mogelijk maakt.”

Waarom zouden bedrijven zich daar moeten om bekommeren?

“Omdat bezielde medewerkers een ongelooflijke troef zijn. Een bezielde medewerker zal dat stapje verder gaan… Bezieling is een totaalconcept. Er zit van alles in: datgene wat je echt wilt doen, het soort mens dat je wilt zijn, de waarden die je belangrijk vindt, de talenten gebruiken die je hebt… Bedrijven begrijpen vandaag ook dat alleen maar naar de winst kijken geen garantie is voor goede resultaten. Dat is als spelers die alleen maar oog hebben voor het scorebord. Je moet vandaag waarde kunnen creëren. Medewerkers vinden die waarden onder andere in de overlapping met hun talenten.”

Toch zegt u dat maar weinig mensen weten waar ze echt sterk in zijn, waar hun kracht ligt?

“Ja, dat merk ik vaak tijdens workshops. Wat geeft je energie? Weinigen weten dat. Voor de meeste mensen is dat ontdekken de eerste stap die ze moeten zetten. Je kunt je afvragen hoe dat komt. Veel heeft te maken met de manier waarop onze samenleving gestructureerd is: het onderwijs, het bedrijfsleven … Mensen worden al te vaak in een systeem ingeschakeld. Bedrijven zijn machines en jij bent een radartje. Je krijgt een functietitel opgeplakt, maar dikwijls doet die tekort aan wie je echt bent. Zo worden medewerkers gereduceerd in hun mens-zijn.”

Liggen die medewerkers daar echt wakker van?

“Ik merk toch dat jobs niet alleen meer om het geld draaien. De roep naar zinvol werk klinkt alsmaar luider. De vermenging van werk en privé ligt aan de basis. Er is geen strikt onderscheid meer tussen leven en werken. Mensen leven vandaag ook ‘in’ hun job. En dus moet die inhoud voldoende kwalitatief zijn om het boeiend te houden. Ik vind dat een positieve trend. Dit betekent immers dat we meer aandacht besteden aan de zingeving van ons werk.”

Zijn sommige jobs niet gewoon boeiender dan andere, waardoor het makkelijker is om die met een zekere bezieling uit te voeren?

“Op het eerste zicht lijkt dat zo. Je zou kunnen zeggen dat mensen met een creatieve job meer van hun persoonlijkheid in hun werk kunnen steken. Maar uit ervaring weet ik dat het ook anders kan. Ik heb zelf lang in de zorgsector gewerkt. Op een dag ontmoette ik een poetsvrouw in een ziekenhuis. Ze poetste ramen. Maar dat zag ze zo niet. Voor haar was dat ‘de zon in huis halen’. Dat was haar bijdrage aan het realiseren van een belangrijke doelstelling van haar werkgever: goede zorg verlenen.”

Zeggen wat je wilt, tonen wie je bent, opkomen voor je waarden … Het vergt vaak enige durf. Lukt dat zomaar?

“Wie toont wie hij is, kan gekwetst worden. Idem met wie zijn hoofd boven het maaiveld uitsteekt. Daarom zal je zelden echte bezieling vinden op werkplekken waar er geen vertrouwen is tussen werkgever en medewerker. Er moet een veilig klimaat zijn waarin mensen zich durven tonen zoals ze zijn. De vrees om gekwetst te worden, is één van de voornaamste redenen waarom mensen niet authentiek zijn. Voor bedrijven is dat een niet te onderschatten uitdaging.”

Bedrijven die nieuwe medewerkers zoeken, vissen graag naar mensen met ‘passie voor de job’. Is bezieling daar een afgeleide van?

“Hangt ervan af wat je daaronder verstaat. Er zijn zeker raakvlakken, al roept de term ‘passie’ bij mij eerder een groot enthousiasme en extravert zijn op. Dat is niet per se wat bezieling is of hoeft te zijn. Je hoeft niet extravert te zijn om heel bezield met je job bezig te zijn. Bezieling gaat over de verbondenheid die je voelt met je werk. Typisch aan bezielde mensen is dat ze daardoor makkelijk openstaan voor nieuwe ideeën. Als ze iets nieuws op hun bord krijgen, gaan ze niet defensief reageren. Ze zullen proberen het potentieel van het nieuwe in te schatten, om meer uitleg vragen. Ze zullen ook net dat tikkeltje extra presteren dat andere collega’s niet doen, gewoon omdat ze het graag doen.”

Kan je bezield zijn in een niet-bezielende omgeving?

“Dat is een enorme uitdaging. Meestal betekent dit dat je keuzes moet maken. Of je doet er wat aan, je berust, je klaagt erover of je gaat weg. Hetzelfde verhaal steekt de kop op als waarden met mekaar botsen. Een actie die waarde creëert voor een klant, doet dat niet altijd voor een medewerker. Waardegedreven ondernemen klinkt zeer mooi, maar het is zeker geen eenvoudig verhaal.”

“Je hoeft niet extravert te zijn om heel bezield met je job bezig te zijn. Bezieling gaat over de verbondenheid die je voelt met je werk.” (Rik De Wulf)

Interview De Standaard (10.04.2015)